dr hab. prof. UKEN Marek Herma
Profesor Uczelni
Katedra Historii Najnowszej i Edukacji Historycznej
pok: 330
ORCID: 0000-0003-0919-8132
publikacje:
Rozprawa doktorska:
Temat rozprawy: Flota Czarnomorska w strategii wojennej Rosji w latach 1853–1917
Promotor: prof. dr hab. Marian Zgórniak
Recenzenci: prof. dr hab. Józef Wiesław Dyskant, dr hab. Wojciech Rojek
Rok obrony: 1997
Rozprawa habilitacyjna:
Temat rozprawy: Rosyjska flota wojenna na Bałtyku w latach 1905–1917
Recenzenci wydawniczy: prof. dr hab. Józef Wiesław Dyskant, prof. dr hab. Wojciech Rojek
Recenzenci do kolokwium habilitacyjnego: prof. dr hab. Józef Wiesław Dyskant,
prof. dr hab. Andrzej Kastory
prof. dr hab. Antoni Komorowski
prof. dr hab. Zbigniew Opacki
Rok obrony: 2011
Zainteresowania naukowe:
– historia wojen morskich i morskiej sztuki wojennej w okresie pierwszej i drugiej wojny
światowej
– geopolityka i geostrategia w XX wieku
– biografistyka morska
Członkostwo w stowarzyszeniach i instytucjach naukowych:
- Polska Akademia Nauk; Wydział I Nauk Humanistycznych i Społecznych – Komisja Historyczna
- Polska Akademia Umiejętności; Wydział II Historyczno-Filozoficzny – Komisja Historii Wojen i Wojskowości (od 2022 r. – przewodniczący Komisji)
- Polskie Towarzystwo Nautologiczne
- Polskie Towarzystwo Historyczne
Współpraca międzynarodowa oraz międzyinstytucjonalna:
współpraca z Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie oraz Międzynarodową Fundacją Charytatywną im. D. Lichaczowa w Sankt Petersburgu w ramach projektu internetowej encyklopedii elektronicznej ,,Polski Petersburg”.
Nagrody i wyróżnienia:
Nagroda JM Rektora Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN za książkę Rosyjska flota wojenna na Bałtyku w latach 1905–1917 (2011)
Najważniejsze publikacje:
Monografie:
- Pod banderą św. Andrzeja : rola Floty Czarnomorskiej w realizacji koncepcji strategicznych (militarnych) Rosji w latach 1914-1917, Prace Monograficzne/Akademia Pedagogiczna; nr 340, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2002, s. 162
- Rosyjska flota wojenna na Bałtyku w latach 1905-1917, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, seria Prace Monograficzne /Uniwersytet Pedagogiczny;
nr 561, Kraków 2010, s. 625.
Rozdziały w monografiach:
- Zbrojenia morskie Rosji na Bałtyku w latach 1906-1914, [w:] Prace Komisji Historii Wojen i Wojskowości PAU, t. VIII, pod red. Wojciecha Rojka, Kraków 2012, s. 103-116.
- 2. Wojny morskie pierwszej połowy XX wieku, [w:] Z dziejów wojen morskich (studia i szkice), pod red. A. Aksamitowskiego i M. Franza, Wydawnictwo Napoleon V, Oświęcim 2015, s. 87-95.
- Wkład wiceadmirała Kazimierza Porębskiego w budowę zrębów organizacyjnych marynarki wojennej odrodzonej Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Wielki przełom. Konflikty zbrojne i przemiany wojskowości 1912–1923. Pod redakcją Michała Baczkowskiego, Kraków 2018, s. 177–196.
- Mors’ki vijni peršoi polovini XX st. [: ] W: 3 istoriï mors’kih vijn (studiï j narisi) / red. Andžej Aksamitovs’kij, Macêj Franc, Київ 2018, s. 113–123.
- „Książę Polesia”. Komandor Witold Zajączkowski. Ostatni dowódca Flotylli Rzecznej Marynarki Wojennej, [w:] Zapomniane bandery. Flotylle rzeczne II Rzeczypospolitej. Pod red. Stanisława Januszewskiego, Wrocław 2019, s. 151–162.
- Służba lejtnanta Witolda Zajączkowskiego na okrętach marynarki wojennej Imperium Rosyjskiego w latach 1910–1918, [w:] Rola polityki, ekonomii i techniki w działaniach zbrojnych na rzekach, morzach i oceanach. Pod redakcją Romana Kochnowskiego i Jarosława Jastrzębskiego, Oświęcim 2019, s. 39–53.
Artykuły w czasopismach naukowych:
- Problem panowania na Morzu Czarnym i cieśninach tureckich w latach 1917-1918 w świetle polityki wielkich mocarstw, ,,Studia Historyczne” 1992, Z. 2. s. 205-221.
- Rosyjskie przygotowania do operacji desantowych na wybrzeżach Morza Czarnego w 1917 roku, „ Studia Historyczne” 1998, Z.1, s. 77-82.
- Operacje floty czarnomorskiej podczas wojny rosyjsko-tureckiej 1877-1878, „Studia Historyczne” 1999, Z. 1, s. 43-55.
- Bitwa pod Synopą 30 listopada 1853 roku-ostatnie wielkie starcie flot żaglowych, ,,Studia Historyczne” 2000, z.1. s.47-59.
- Rola flotylli rzecznych w walce o panowanie na Dunaju w latach I wojny światowej, „ Studia Historyczne” 2003, Z. 1, s. 33-55.
- Admirał Iwan Grigorowicz (1853-1930) – ostatni minister marynarki wojennej carskiej Rosji, „Studia Historyczne” 2005, Z. 3-4, s. 327-346.
- Dowodzenie Rosyjską Cesarską Marynarką Wojenną w latach I wojny światowej, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2006, nr 4, s. 215-226.
- Sztab polowy Rosyjskiej Cesarskiej Marynarki Wojennej w latach pierwszej wojny światowej, „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historica” 2007, Z. 6, s. 111-121.
- Programy rozbudowy rosyjskiej Cesarskiej Marynarki Wojennej w latach 1906-1914, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2007, nr 4, s. 23-48.
- Naczelne Dowództwo Sił Zbrojnych Rosji w latach 1914-1917 : (organizacja, obsada personalna), „Studia Historyczne” 2007, Z. 2, s. 177-191.
- Miejsce Instytutu Historii Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie w badaniach poświęconych historii najnowszej w ostatnim dziesięcioleciu, ,,Dzieje Najnowsze” 2013, nr 2, s. 23-29.
- Rosyjskie wojskowe szkolnictwo morskie w okresie pocuszimskim. Kształcenie oficerów Rosyjskiej Cesarskiej Marynarki Wojennej w latach 1905-1914, ,,Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2014, Nr 2, s. 29-50.
- Polacy – oficerowie Rosyjskiej Cesarskiej Marynarki Wojennej w walkach podczas pierwszej wojny światowej, ,,Res Gestae. Czasopismo Historyczne” 2015, nr 1, s. 154-166.
- Na służbie w marynarce wojennej Imperium Rosyjskiego : kontradmirał Kazimierz Kietliński (1875-1918), ,,Dzieje Najnowsze” 2017, R. 49, z. 1, s. 5-25.
- Zbrojenia morskie Rosji w okresie pocuszimskim (1905–1914), „Studia Maritima” 2017, volume XXX, s. 69–82.
- Rosyjski projekt operacji desantowej w strefie Kanału Cesarza Wilhelma w 1914 roku, „Zapiski Historyczne” 2022, t. 87, z. 1, s. 91–106.
Recenzje w czasopismach naukowych:
- Vospominaniâ byvšego morskogo ministra/Ivan K. Grigorovič, Kronştadt 2005, (rec.) „Przegląd Historyczno-Wojskowy”2007, nr 1, s. 165-170.
- Sztab polowy Rosyjskiej Cesarskiej Marynarki Wojennej w latach pierwszej wojny światowej, „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historica” 2007, Z. 6, s. 111-121.
- Lenin, Prorok raju, Apostoł piekła / Dmitrij Wołkogonow, (rec.) „ Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historica” 2007, Z. 6, s. 265-270.
- „Meždu molotom i naukoval’nej” : Šveciâ v germano-rossijskom protivostoânii na Baltike v gody pervoj mirovoj vojny/Irina Nikolaevna Novikova, Sankt Petersburg 2006, (rec.) „Studia Historyczne”, Kraków 2008, Z. 1, s. 113-116.
- Desperaci Dönitza : niemieckie żywe torpedy i bezzałogowe łodzie podwodne /Lawrence Paterson, Warszawa 2007, (rec.) „Nautologia” 2008, nr 145, s. 145-146.
- Kozacy i Wehrmacht /Werner H. Krause, Kraków 2006, (rec.) „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historica”, 2008, Z. 8, s. 180-183.
- Wehrmacht : legenda i rzeczywistość /Wolfram Wette, Kraków 2008, (rec.) „Studia Historyczne” 2009, Z. 2, s.189-193.
- Služebnye budni baltijskich drednoutov v 1914-1917 gg./Denis Bažanow, Ščit Petrograda, Sankt Petersburg 2007, (rec.) „Nautologia” 2009, nr 146, s. 217-219.
- Greki – admiraly i generaly Voenno-Morskogo Flota Rossii : biografičeskij spravočnik/Fotis Muratidi, Sankt Petersburg 2007, (rec.) „Nautologia” 2009, nr 146, s. 219-220.
- „Mozg” flota Rossii : ot Cušimy do pervoj mirovoj vojny/Kirill Nazarenko, Sankt Petersburg 2006, (rec.) ,,Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2009, nr 1, s. 197-200.
- Ostatni wielki Francuz Charles de Gaulle /Charles Williams, Warszawa 2007, (rec.)„Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2010, nr 3, s. 224-231.
- Żegluga dunajska w polityce międzynarodowej w XX wieku/Agnieszka Kastory, Kraków 2011, (rec.) ,,Nautologia” 2012, nr 149, s. 120-121.
- Ot Cušimy do Raguzy / Igor Kozyr’, Sankt Petersburg 2011, (rec.) ,,Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2012, nr 1, s. 151-159.
- Podvodnoje plavanije v Rossii 1834-1918 gg./Aleksandr Požarski, Biografičeskij spravočnik, Sankt Petersburg 2011, (rec.) ,,Nautologia” 2013, nr 150, s. 106-107.
- Flot, revolucija i vlast’ v Rossii: 1917-1921 / Kirill Nazarenko, Moskwa 2011, (rec.) ,,Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2013, nr 3, s. 159-166.
- Oficerskij korpus Imperatorskogo Flota Baltijskogo Moria w gody pervoj mirovoj vojny (avgust 1914 – fevral 1917 g.)/Anatolij Napalkov, Izdatelstvo ,,Nestor”, Sankt Petersburg 2010, (rec.) ,,Nautologia” 2014, nr 151, s.104-107.
- Narušenije morskich kommunikacii po opytu dejstvij rossijskogo flota v pervoj mirovoj vojnie (1914-1917) / Denis Kozlov, Moskwa 2012, (rec.) ,,Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2015, nr 1, s. 199-203.
- Dva admirala. A.I. Nepenin i A.V. Kolčak v 1917 g./Anatolij Smolin, Sankt Petersburg, 2012, (rec.) ,,Nautologia” 2015, nr 152, s. 117-119.
- Kolory pierwszej wojny światowej na morzu / Mikołaj Berczenko, Wydawnictwo Libra PL, Rzeszów 2016, (rec.) ,,Nautologia” 2017, nr 154, s. 100-102.
- Kiriłł Nazarenko, Bałtijskij Fłot w riewolucyi 1917–1918 gg., Wydawnictwo „Eksmo”, „Jauza”, „Jakor”, Moskwa 2017, (Rec.) „Nautologia” 2018, nr 155, s. 87–90.
Działalność popularyzatorska:
A.) E-publikacje:
- Świrski Jerzy Włodzimierz / Свирский Юрий Володимирович (1882–1959), h. Lis, kapitan 1. rangi rosyjskiej Marynarki Wojennej (MW), wiceadmirał polskiej MW, w: encyklopedia elektroniczna Polski Petersburg, http://www.polskaipetersburg.pl/hasla/swirski-jerzy-wlodzimierz data publikacji: 16.04.2016
- Porębski Kazimierz / Порембский Казимир (Казимеж) Адольфович (1872–1933), kontradmirał rosyjskiej Marynarki Wojennej (MW), wiceadmirał polskiej MW, w: encyklopedia elektroniczna Polski Petersburg, http://www.polskaipetersburg.pl/hasla/porebski-kazimierz data publikacji: 24.03.2016 Wersja w języku rosyjskim: http://www.polskipetersburg.ru/type/authors#
- Rummel Julian Eugeniusz / Руммель Юлян Евгений Владиславович (1878–1954), inżynier budowy okrętów, działacz i organizator gospodarki morskiej w Rosji i Polsce, budowniczy Gdyni, w: encyklopedia elektroniczna Polski Petersburg, http://www.polskaipetersburg.pl/hasla/rummel-julian-eugeniusz data publikacji: 24.03.2016 Wersja w języku rosyjskim: http://www.polskipetersburg.ru/type/authors#
- Kłoczkowski Wacław / Клочковский Вячеслав Евгеньевич (1873–1930), kontradmirał rosyjskiej, ukraińskiej i polskiej marynarki wojennej, w: encyklopedia elektroniczna Polski Petersburg, http://www.polskaipetersburg.pl/hasla/kloczkowski-waclaw data publikacji: 29.11.2015 Wersja w języku rosyjskim: http://www.polskipetersburg.ru/type/authors#
- Nejman Tomasz / Нейман Томас Ромуальдович (1867–1940?), generał-major rosyjskiej Marynarki Wojennej (MW), kontradmirał rezerwy polskiej MW, w: encyklopedia elektroniczna Polski Petersburg, http://www.polskaipetersburg.pl/hasla/nejman-tomasz data publikacji: 29.11.2015 Wersja w języku rosyjskim: http://www.polskipetersburg.ru/type/authors#
- Wołkowicki Jerzy / Волковицкий Юрий Фаддеевич (1883–1983), kapitan 2. rangi rosyjskiej Marynarki Wojennej (MW), generał brygady Wojska Polskiego (WP), w: encyklopedia elektroniczna Polski Petersburg, http://www.polskaipetersburg.pl/hasla/wolkowicki-jerzy data publikacji: 27.11.2015 Wersja w języku rosyjskim: http://www.polskipetersburg.ru/type/authors#
- Zajączkowski Witold / Зайончковский Витолд (1892–1977), lejtnant rosyjskiej Marynarki Wojennej (MW), komandor polskiej MW w: encyklopedia elektroniczna Polski Petersburg, http://www.polskaipetersburg.pl/hasla/zajaczkowski-witold data publikacji: 04.09.2016
- Kietliński Kazimierz / Кетлинский Казимир Филиппович (1875–1918), h. Odrowąż, kontradmirał rosyjskiej Marynarki Wojennej, w: encyklopedia elektroniczna Polski Petersburg, http://www.polskaipetersburg.pl/hasla/kietlinski-kazimierz data publikacji: 27.02.2017
- Polacy – oficerowie rosyjskiej Marynarki Wojennej (MW) a kadra oficerska MW Odrodzonej Polski/ Поляки – офицеры российского ВМФ и офицерский состав ВМФ возрожденной Речи Посполитой, w: encyklopedia elektroniczna Polski Petersburg,
http://www.polskipetersburg.pl/hasla/polscy-oficerowie-rosyjskiej-marynarki-wojennej data publikacji: 02.03.2017
B.) Publikacje w periodykach popularnonaukowych:
- Płetwonurkowie Kriegsmarine. W nurtach Odry, Militarny Magazyn Specjalny ,,Komandos” 1998, nr 10.
- Dywersyjna broń carskiej Rosji w latach wojny rosyjsko-tureckiej 1877-1878, ,,Okręty Wojenne” 1999, nr 4.
- Zanim wybuchła wojna. Polskie skrzydła nad III Rzeszą, ,,Dziennik Polski” nr 204 z dn. 01.09.1999 r.
- Płetwonurkowie bojowi US Navy w operacji ,,Torch”, Militarny Magazyn Specjalny ,,Komandos” 1999, nr 1.
- Płetwonurkowie Royal Navy na Morzu Śródziemnym, Militarny Magazyn Specjalny ,,Komandos” 1999, nr 2.
- Fukuryu-japońscy płetwonurkowie-samobójcy, Militarny Magazyn Specjalny ,,Komandos” 1999, nr 4.
- Niemieccy spadochroniarze na wyspach Dedokanezu. Operacja ,,Leopard”, Militarny Magazyn Specjalny ,,Komandos” 1999, nr 5.
- Werwolf. Niemiecka armia podziemna, Militarny Magazyn Specjalny ,,Komandos” 1999, nr 7-8.
- Naród pod bronią. Powstanie Węgierskie 1956 roku, Militarny Magazyn Specjalny ,,Komandos” 2000, nr 4.
- Ich ostatni desant. Operacje węgierskich spadochroniarzy w latach II wojny światowej, Militarny Magazyn Specjalny ,,Komandos” 2000, nr 4.
- Misje specjalne. Operacja ,,Panzerfaust”, Militarny Magazyn Specjalny ,,Komandos” 2000, nr 4.
- Królewski Pułk Honwedów Spadochroniarzy. Ostatnie walki, Militarny Magazyn Specjalny ,,Komandos” 2000, nr 5.
- Płetwonurkowie Supermariny. Grupa ,,Gamma”, Militarny Magazyn Specjalny ,,Komandos” 2000, nr 7-8.
- Atak z głębin. Płetwonurkowie Royal Navy na Dalekim Wschodzie, Militarny Magazyn Specjalny ,,Komandos” 2000, nr 7-8.
- Bitwa pod Synopą, ,,Okręty Wojenne” 2000, nr 6.
- Akcja ,,Łom”. polskie działania dywersyjne na Rusi Zakarpackiej, cz. I., Militarny Magazyn Specjalny ,,Komandos” 2000, nr 12.
- Akcja ,,Łom”. polskie działania dywersyjne na Rusi Zakarpackiej, cz. II, Militarny Magazyn Specjalny ,,Komandos” 2001, nr 1.
- Niemieckie jednostki ,,specjalnego ataku”. ,,Grupa K”, Militarny Magazyn Specjalny ,,Komandos” 2002, nr 1.
- Spór o Zaolzie, Militarny Magazyn Specjalny ,,Komandos” 2002, nr 2.
- La batalla de Sinope. El fin de la era de la vela, ,,Desperta Ferro. Historia moderna” 2018, nr 37.
Inne:
Prace translatorskie z języka rosyjskiego:
- Hiszpański pancernik ,,Pelayo”/N.W. Mitiuckow, cz. I, ,,Okręty Wojenne” 2000, nr 3.
- Hiszpański pancernik ,,Pelayo”/N.W. Mitiuckow, cz. II, ,,Okręty Wojenne” 2000, nr 4.
- Atak stulecia, czy tragedia stulecia? Historia ,,Wilhelma Gustloffa”/A. Mitrofanow, ,,Okręty Wojenne” 2001, nr 2.
- Wojownicza ,,Osa” floty amerykańskiej (lotniskowiec CV-7 ,,Wasp”)/ L.A. Oljunin, ,,Okręty Wojenne” 2001, nr 3.